- Tadbirlar
- Indira Satniyazova Qaniyaz qizi. O‘zbekiston Respublikasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Kegeyli tumanida tug‘ilganman va shu tumandagi 38-sonli umumta’lim maktabini tugatganman.
Indira Satniyazova Qaniyaz qizi. O‘zbekiston Respublikasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Kegeyli tumanida tug‘ilganman va shu tumandagi 38-sonli umumta’lim maktabini tugatganman.
1. Indira Satniyazova Qaniyaz qizi. O‘zbekiston Respublikasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Kegeyli tumanida tug‘ilganman va shu tumandagi 38-sonli umumta’lim maktabini tugatganman.
2. Hozirda Qoraqalpoq Davlat Universitetining Matematika fakultetida “Matematika ta’limi” yo‘nalishi 3-bosqich talabasiman. Bu universitetni tanlaganimning asosiy sababi deb imkon qadar matematikani eng zo‘r joyda o‘rganishga bo‘lgan istagimni keltirishim mumkin. Afsuski, Toshkentda o‘qishga imkonim bo‘lmadi. O‘z shahrimdagi eng zo‘r universitet esa QDU deb bilardim. Chunki shu yerda matematika yo‘nalishida tahsil olayotgan opamdan universitetning o‘qituvchilari, ayniqsa, matematik muhit haqida juda yaxshi fikrlar eshitganman. Kelajakda matematika bo‘yicha fundamental tadqiqotlar olib borib, matematikadan yangiliklar qiladigan olim bo‘lmoqchiman. Bakalavr diplomini olganimdan keyin, albatta matematikaning yo‘nalishlaridan birini tanlab, magistraturaga topshiraman. Xudo xohlasa, uni tamomlagach PhD ilmiy darajasini olish uchun tadqiqotlar olib boraman.
3. Matematika – mening borlig‘imdir. Men bu fan bilan 1-sinfligimdan beri shug‘ullanaman. Oyim matematika o‘qituvchisi bo‘lgani uchun kichkinaligimdan uyimizda matematik muhit hukm surgan deyish mumkin. Opam va oyim bilan birgalikda o‘tirib, misollar yechardik va o‘quvchilarning yozma ishlarni tekshirardik. Keyinchalik katta sinfligimda matematika bo‘yicha olimpiadalarda qatnashib, g‘olib bo‘ldim. Matematika fani ustozim yordami bilan bu fanga qobiliyatim borligini kashf etdim va jiddiy shug‘ullanishni boshladim. Men uchun asosiy to‘siq bu til bilmaslik edi. Rus tilida masalalarni yechishim uchun rahmatli bobom sabr bilan tarjima qilib berardilar. Ammo keyinchalik 9-11-sinflar olimpiadasiga o‘tganimda tushundimki, ingliz tilidagi kitoblar tarjimasiga hech kim yordam berolmaydi. Men bu tilni bilmasam, kombinatorika, sonlar nazariyasi kabi Xalqaro Matematika Olimpiadasiga kerak bo‘limlarini o‘rgana olmayman. Shundan so‘ng 10-sinfda asosiy vaqtimni ingliz tilini o‘rganishga sarfladim. Ingliz tilini bilganim keyinchalik Universitet olimpiadalarida katta yordam berdi. Matematika- mening o‘tmishim, bugunim va albatta, kelajagimdir.
4. Bu markaz mening tushunishim bo‘yicha akademik Qori Niyoziy hurmatiga tashkil etilgan bo‘lib, har xil yosh olimlarni qo‘llab-quvvatlash va turli tanlovlarni tashkillashtirish orqali matematika ilmini rivojlantirishga, targ‘ib qilishga katta xizmat qilib kelmoqda.
5. Olimpiada juda yaxshi tashkillashtirilgan. Ayniqsa savollarning tuzilishi ajoyib. Ularni har yili katta ishtiyoq bilan ishlayman. Bu olimpiadaga aslida O‘zbekistonda muntazam tashkillashtirilayotgan jiddiy olimpiada deb qarashimiz va kuchli hurmatimiz sabab, unda qatnashishga ulgurish uchun 26-30-noyabr kunlarida Moskva shahrida tashkillashtirilgan RUDN – 2025 olimpiadasining taqdirlash marosimiga qatnashmasdan ertaroq kelishga harakat qildik. Shoshilib kelishga arziydigan masalalarni ko‘rganimda deyarli dam olmasdan kelganimga quvondim. Chunki, olimpiadalarda bunaqa ajoyib misollarni ko‘rsam, ularni zavqlanib ishlayman va yangi narsalarni o‘rganaman. Olimpiadaning saralash bosqichi savollari ham oliy matematikadan qiziqarli testlarni o‘z ichiga olgan edi. Olimpiada sayti ham deyarli mukammal ishladi.
Olimpiadalar, shu jumladan Akademik Qori Niyoziy nomidagi olimpiada talabalarni nafaqat matematikaga qiziqtiradi, balki ularni yanada o‘rganishga chorlab, iqtidorli talabalarni doimiy me’yorda ushlab turadi, kibrdan saqlaydi. Masalan, men g‘olib deb topilgan bo‘lsam-da, hali ham o‘rganishim kerak narsalar anchagina ekanligini tushundim. Bu esa juda foydali. Chunki, biz insonlar adashamiz va o‘zimizni atrofimizdagilardan kuchliroq deb o‘ylasak, o‘rganishdan to‘xtaymiz. Olimpiada esa shunday holning oldini oladi. O‘zimning misolimda aytsam, bu olimpiadaga 2023-yildan buyon ikki marta: dastlabki yil onlayn, keyin oflayn qatnashdim. Bu olimpiadadan har gal «men bularni bilmas ekanman, raqiblarim ancha kuchli ekan, demak, men o‘rganishim kerak» degan o‘ylar bilan qaytganman. Bu esa ajoyib tuyg‘u! O‘qishga doir kimdandir motivatsiya olish ko‘pi bilan uch-to‘rt kunga yetadi, lekin shu kabi olimpiadalarda o‘z kamchiliklarini ko‘rgan ichki menimiz olgan xulosalar uzoq muddat bizni olg‘a intilishga undaydi. Kelasi yili imkonim bo‘lsa yana shu olimpiadaga qatnashaman. Mukofot yoki g‘oliblik uchun emas, balki 4 yarim soat maroq bilan misol ishlash uchun qatnashaman!
1. Men Qobiljon Lapasov, Sirdaryo viloyati, Sayxunobod tumanida tug‘ilganman va shu yerdagi 6-maktabni tamomlaganman.
2. Ayni vaqtda Toshkent shahridagi Turin Politexnika Universitetida o‘qiyman.
Bu universitetni tanlashimning asosiy sababi ixtirochilikka, yaratuvchanlikka qiziqishlarim deb bilaman.
Kelajakdagi maqsadlarim elektronika va mexanika sohasida yetuk mutaxassis bo‘lish va bu yo‘nalishda ilmiy ishlar olib borish. Albatta o‘qishni bitirgandan so‘ng qayerda ishlashimni orzu qilganman. Bu Niderlandiyaning ASML kompaniyasi.
3. Matematikani hech qanday sabablarsiz yaxshi ko‘raman. Olimpiadalar menga ko‘p narsalarni o‘rgatgan. Biror fan yoki sohani muammo deb qarasak, Matematika bu yechim. Kelajak kasbim Bul algebralariga doir va muhandislik sohasini matematikasiz tasavvur qilib bo‘lmaydi.
4. Ushbu markazni ko‘proq Olimpiadalar sabab tanib olganman.
5. Olimpiada savollari qiziqarli bo‘ldi. O‘z o‘rnida qiyinlari ham, osonlari ham bor edi. Olimpiada lokatsiyasi Universitetimga yaqin bo‘lgani uchun topishda qiyinchiliklar bo‘lmadi. Olimpiada savollariga imtihon yakunida shaxsan mualliflar tushuntirishlar berishdi. Talabalar o‘rtasidagi olimpiadalar sanoqli topiladi. Bu olimpiadalar biz uchun qaysidir manoda g‘alaba, qaysidir manoda tayyorgarlik bo‘ladi.
06.12.2025
Yangiliklar
Olimpiada g‘oliblari aniqlandi
Qori Niyoziy nomidagi olimpiada boshlandi!
“Qori Niyoziy izdoshlari”
«Eng yaxshi ilmiy ma’ruza» tanlovi natijalari
Markazning nizom bo'yicha faoliyati haqida
Jurnallar, kitoblar, o'quv qo'llanmalari va filmlar
Yangiliklarga obuna bo’lish
Markaz faoliyati, uangiliklar va tadbirlar haqida birinchi bo’lib bilish!
Введите email

Mashhur olim va ijtimoiy fan arbobi, o‘zbek sovet maktabining asoschisi va unga birinchi darslikni yaratuvchi, birinchi akademik va O‘z SSR FA ning birinchi rahbari Toshmuhammad Niyozovich Qori-Niyoziy 1897 yilda Xodjand shahrida kosib oilasida tug‘ilgan. T. N. Qori-Niyoziy hayotning katta maktabligini bildi, xalqning orasidagi urf-odatlarni, borliqni yaxshi o‘rgandi. U og‘ir, lekin shuhratli yo‘lni bosib o‘tdi. T. N. Qori-Niyoziyning mehnat faoliyati erta boshlandi. U 1917 yilda 20 yoshida Farg`onada birinchi o`zbеk maktabini tashkil qildi. 1920 yilning oxirida barpo etilgan maktabning va o‘qituvchilik kurslari negizida u Qo`qonda pеdagogika tеxnikumini tashkillashtiradi. Bu esa, shu yillari Farg‘onada pedagogik kadrlarni tayyorlash bo‘yicha muhim markaz sanalardi. 1924-yili pedagogik texnikumning birinchi bitiruvchilari bitirib chiqdi. “Farg‘ona” gazetasi 26-maydan boshlab hamma sonini shunga bag‘ishladi. U gazetada “Bu o‘n uchta bitiruvchi o‘n uch mingta bo‘lsin” deb yozgan edi. Chunki, birinchi bitiruvchilar soni o‘n uch kishi – “o‘n uch qaldirg‘och” edi. Gazetada bu qaldirg‘ochlar o‘zbek ta’limini va o‘zbek ilmini olamga olib chiquvchilar ma’nosida yozilgan edi. Bu o‘n uchta qaldirg‘ochni uchishga T.N.Qori-Niyoziy tayyorlagan edi. U o‘zbeklar orasida O‘ODU (O‘rta Osiyo Davlat Universiteti) fizika-matematika fakultetiga birinchilardan bo‘lib o‘qishga kirdi va 1930-yili o‘qishni muvaffaqiyatli tugatdi. 1931 yildan 1933 yilgacha universitetning rektori lavozimida ishlaydi. Qori-Niyoziyga o‘zbeklardan birinchi bo‘lib 1931-yili professor unvoni berildi, 1939-yilda esa fizika – matematika fanlari doktori ilmiy darajasi berildi. 1939-1943 yillar davomida T.N.Qori-Niyoziy O‘zbekistonning jamoatchilik, madaniyat, maorif va jamoatchilik hayotida muvaffaqiyatli joriy etgan va kirill yozuviga asoslangan yangi o‘zbek alifbosini qayta ishlashga rahbarlik qildi. 1946 yildan boshlab T.N.Qori-Niyoziy doimiy ravishda TIQXMMI (Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalashtirish muhandislari instituti) oily matematika kafedrasi mudiri bo‘lib ishladi. T.N.Qori-Niyoziy o‘zbek matematika terminologiyasi, oliy va o‘rta o‘quv muassasalari uchun haqiqiy matematik adabiyotlar asoschisi hamda fan tarixi bo‘yicha yirik mutaxassis hisoblanadi. Uning uch yuzdan ortiq ilmiy ishlari nashr qilingan, jumladan, fan sohasida olamshumul ixtiro sifatida chuqur tan olingan «Ulug‘bekning astronomiya maktabi» monografiyasi 1952 yilda davlat mukofotiga sazovor bo‘ldi.
Olim 1940 yildan deyarli 10 yil davomida buyuk olim astronom Ulug‘bekning qo‘lyozma manbalarini o‘rgandi va uning ilmiy ishlarining davomiga tadqiqot ishlarini olib bordi. Bu ishlarning natijasida u Ulug‘bekning astronomiya maktabi to‘g‘risida yirik ilmiy ish yaratdi. T.N.Qori-Niyoziyning «Ulug‘bekning astronomiya maktabi» nomli kitobi birinchi marta Moskvada 1950 yilda SSSR Fanlar Akademiyasida (rus tilida) nashr qilindi. Qori-Niyoziy ko‘p monogrаfiya, uslubiy qo‘llаnmаlar vа “Sho‘rа dаvridаgi O‘zbеkistonning mаdаniyati tаriхi” аsаri muаllifi. Olimning аsаrlаri sаkkiz tomli nаshrni tаshkil qildi. Hаr bir sаtr xаlqqа muhаbbаt, uning obodligi, odаmlаr mа’nаviyati, ilm vа mаdаniyatning yashnаshi kаbi tuyg‘ulаrgа boy. Uni O‘zbеkiston ziyoliylаri oqsoqoli dеb аtаshаdi. T.N.Qori-Niyoziy butun umrini ilm vа mаdаniyatgа xizmаt qilishga bag‘ishlаgаn. O‘zbеkistondа ilm vа mаdаniyatning rivojlаnishi bеvositа Qori-Niyoziy nomi bilаn bog‘liq. Olim 50 yildаn ortiq bor kuchini xаlqqа xizmаt qilishga bаg‘ishlаgаn. U jаmiyat ijtimoiy vа siyosiy hаyotidа fаol ishtirok etgаn, yoshlаr tаrbiyasigа ko‘p kuch vа quvvаt sаrflаgаn. 1941 yili O‘zSSR hukumati tomonidаn Sаmаrqаnd shаhridаgi Аmir Tеmur vа tеmuriylаr Go‘ri Аmir mаjmuаsigа ekspеditsiya tаshkil qilinаdi, shulаrdаn : T.N.Qori-Niyoziy (rаis), M.M.Gеrаsimov (SSSR FА хodimi, аntropolog hаykаltаrosh), profеssor аntropolog L.V.Oshаnin, profеssor shаrqshunos А.А.Sеmеnov vа boshqаlаr. 1937-1940 yillаrdа T.N.Qori-Niyoziy O‘zbеkiston XKK qoshidаgi Fаnlаr qo‘mitаsi prеzidiumining rаisi, O‘zbеkistondаgi SSSR FА filiаli rаisi bo‘lgаn. 1939-1943 yillаrdа – O‘zSSR XKK rаisining fаn, mаdаniyat vа sаn’аt bo‘ychа muovini. 1943 yili аkаdеmiklikka sаylаngаn vа 1943-1947 yillаrdа O‘zbеkiston Fаnlаr Аkаdеmiyasi birinchi rаisi bo‘lgаn. U O‘zbеkiston tаriхiy obidаlаr vа mаdаniyatini himoya qilish Jаmiyati prеzidiumining rаisi muovini, Xаlq univеrsitеtlаri Rеspublikа Kеngаshi rаisi, “Fаn vа turmush” jurnаli muhаrriri vа bir qаtor ilmiy jаmoаt kеngаshlаr vа jаmiyatlаr а’zosi bo‘lgаn. T.N.Qori-Niyoziy ko‘p xаlqаro kongrеslаr vа simpoziumlаrdа ishtirok etgаn, 1954 yilda Xаlqаro аstronomik jаmiyati а’zosi, 1968 yilda Fаnlаr tаriхi bo‘yichа 12 Xаlqаro kongrеssidа Bosh Аssаmblеyasi а’zosi etib sаylаngаn. Ko‘p chеt el dаvlаtlаridа bo‘lgаn (Yaponiya, Hindiston, Itаliya, Bolgаriya, Аfg‘oniston vа boshqа). Toshmuhаmmad Niyozovich Qori-Niyozov 1970 yil 17 mаrtidа Toshkеnt shаhridа vаfot etgаn. Buyuk olim hаqidаgi xotirаlаr hаmishа bizning yurаgimizdа sаqlаnib qolаdi.